AHM Memorial tarapyndan alnan maglumata görä, 2004-nji ýylyň 30-njy aprelinde Azatlyk radiosynyň türkmen gullugynyň ştatdan daşary habarçysy Muhammetgeldi Berdiýew Moskwada agyr ýenjildi.
Wakanyň jikme-jiklikleri düýn agşam belli boldy. Anyklanyşy ýaly, 30-njy aprelde näbelli bir adam Berdiýewe jaň edip, jurnaliste türkmenistandan käbir tanyşlaryndan özüne hat getirendigini aýtdy. Gepleşik türkmen dilinde boldy. Kuzminki metrosynyň golaýyndaky Wolgogradskiý prospektindäki bir jaýda kwartirany kärendesine alan Berdiýew jaň eden adama öý adresini aýtdy.
Şeýle-de bolsa, görüşmäge türkmenler däl-de, slawýan görnüşli üç sany näbelli adam geldi. Jurnalist gapyny açan badyna "myhmanlardan" biri güýçli urgy bilen ony ýere ýykdy. Hüjümçiler hiç hili düşündiriş bermän, Berdýewi ýenjip başladylar. Soňra tiz kömek lukmanlary gelip iki gapyrganyň döwülmegi, görüş organlaryna zeper ýetmegi we köp sanly gögermeleri hasaba aldy.
Hüjümçiler jurnalistiň öýündäki telefon simlerini kesdiler, zatlaryny we kagyzlaryny dördüler. Berdýew 4 gün töweregi öýde ýarym aňly ýagdaýda ýatdy, tä 4-nji maýda kwartiranyň eýesi ony tapana çenli.
Muhammetgeldi Berdýewiň ogly Şanazar, Memorial Adam Hukuklary Merkezine kakasynyň ýanyna baranda elhenç bir suratyň bardygyny aýtdy: "Kwartira ýykan ýumrandy, polda gurap galan gan tegmilleri görünýärdi, zatlar we kagyzlar dargadylypdy ...".
"Azatlyk" radiosy bilen hyzmatdaşlyk edýän Şanazaryň sözlerine görä, 29-njy aprelde näbelli adamlar kireýine alýan kwartirasyna giripdirler, öýünde eýesini tapman, zatlaryny we kagyzlaryny dargapdyrlar.
Hüjümden soň Muhametgeldi Berdiýew gowy görmeýär, gymyldap bilmeýär. Tiz kömek lukmanlarynyň maslahatlaryna garamazdan, Russiýada ýaşamak üçin kanuny statusy ýoklygy sebäpli deportasiýa edilmeginden gorkup, hassahana gitmekden ýüz öwürdi we polisiýa ýüz tutmady.
Ýatladalyň, 2002-2003-nji ýyllarda türkmen syýasy emigrantlary Russiýada we Türkmenistanda Azatlyk Radiosynyň Türkmen gullugy bilen hyzmatdaşlyk edýän adamlar, şol sanda Şanazar we Muhammetgeldi Berdiýew, türkmenleriň ýörite gulluklary tarapyndan gurnalandygy aýdylýan bir topar hüjüme sezewar edildi (has giňişleýin maglumat üçin metbugat beýanatyna serediň AHM Memorial 16.08.2003, 03.09.2003 we ş.m.). Moskwada bolup geçen wakalar, geçen awgustda Russiýanyň häkimiýetleri syýasy migrantlara garşy bikanun hereketlerde günäkärlenýän birnäçe türkmen resmisine ýurtdan çykmagy teklip edeninden gysga wagt soň bes edildi. Syýasy sebäplere görä bu hereket şol wagt köpçülige aýan edilmedi.
Muhammetgeldi Berdýewiň özi hüjümi "Azatlyk" radiosynda alyp barýan işleri bilen baglanyşdyrýar. Mundan başga-da, hüjümden biraz öň Russiýa Federasiýasynyň Baş prokuraturasyna hat iberip, prezident Nyýazowy türkmenleriň Moskwadaky ilçihanasy tarapyndan paýlanan "mukaddes Ruhnama kitabynyň" awtory hökmünde jogapkärçilige çekilmegini isledi, sebäbi soňkusynda "göçürme elementleri" bar.
Witaliý Ponomarew.
Adam hukuklary merkezi Memorial.
